Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden mezun olan Altay Tayfun Özcan, 2005'te Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nde yüksek lisans, 2010'da Ege Üniversitesi'nde doktora öğrenimini tamamladı. 2015'te doçent ve 2020'de profesör unvanını aldı. Hâlen, araştırma görevliliğinden bu yana araştırmalarını sürdürdüğü Dumlupınar Üniversitesi'nde çalışmaktadır. 2018'de Moğol-Rus İlişkileri (1223-1341) başlıklı eseriyle Türkiye Bilimler Akademisi Telif Eser Ödülü'nü aldı. 2019'da Ziya Gökalp Türk Ocakları İlim ve Teşvik Armağanı ile taltif edildi. 2020'de Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya adlı eseriyle Türkiye Bilimler Akademisi Telif Eser Ödülü'nü ikinci kez kazanan Altay Tayfun Özcan, çalışmalarında İngilizce, Latince ve Rusça kullanmaktadır.